আজি অৰ্থাৎ সোমবাৰে দুপৰীয়া ১২ বজাত নিৰ্বাচন আয়োগে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সংবাদমেল অনুষ্ঠিত কৰে। এই সময়ছোৱাত পাঁচখন ৰাজ্যত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া নিৰ্বাচনৰ কথা ঘোষণা কৰা হয়। মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্ত ৰাজীৱ কুমাৰে মধ্যপ্ৰদেশ, ৰাজস্থান, ছত্তীশগড়, তেলেংগানা আৰু মিজোৰাম বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ তাৰিখ সন্দৰ্ভত বিতংভাৱে ব্যাখ্যা কৰে। সেই অনুসৰি মধ্যপ্ৰদেশত ১৭ নৱেম্বৰত, ৰাজস্থানত ২৩ নৱেম্বৰত, ছত্তীশগড়ত দুটা পৰ্যায়ত ৭ আৰু ১৭ নৱেম্বৰত, মিজোৰামত ৭ নৱম্বৰত আৰু তেলেংগানাত ৩০ নৱেম্বৰত অনুষ্ঠিত হ’ব ভোটগ্ৰহণ। ৩ ডিচেম্বৰত ঘোষণা কৰা হ’ব সকলো ৰাজ্যৰ নিৰ্বাচনী ফলাফল।
এই নিৰ্বাচনত মুঠ ১৬.১৪ কোটি ভোটাৰে কৰিব ভোটদান
মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্ত ৰাজীৱ কুমাৰে কয় যে এই নিৰ্বাচনত মুঠ ১৬.১৪ কোটি ভোটাৰে নিজৰ ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিব। ইয়াৰে ৮.২ কোটি পুৰুষ ভোটাৰ আৰু ৭.৮ কোটি মহিলা ভোটাৰ থাকিব। এইবাৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ভোটদান কৰিব ৬০.২ লাখ নতুন ভোটাৰে। তেওঁলোকৰ বয়স ১৮ৰ পৰা ১৯ বছৰৰ ভিতৰত। ১৮ বছৰ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ ওলোৱা ১৫.৩৯ লাখ ভোটাৰৰ আগতীয়া আৱেদন লাভ কৰা হৈছে।
কোনখন ৰাজ্যত এইবাৰ কিমান ভোটাৰ?
মধ্য প্ৰদেশ- ৫.৬ কোটি ভোটাৰ
ৰাজস্থান- ৫.২৫ কোটি ভোটাৰ
তেলেংগানা- ৩.১৭ কোটি ভোটাৰ
ছত্তীশগড়- ২.০৩ কোটি ভোটাৰ
মিজোৰাম – ৮.৫২ লাখ ভোটাৰ
পাঁচখন ৰাজ্যত মুঠ ৬৭৯খন বিধানসভাৰ আসন
উল্লেখ্য যে, পাঁচখন ৰাজ্যত মুঠ ৬৭৯খন বিধানসভাৰ আসন আছে। বৰ্তমান মধ্যপ্ৰদেশত বিজেপি চৰকাৰ আছে। একে সময়তে ছত্তীশগড় আৰু ৰাজস্থানত কংগ্ৰেছৰ শাসন। তেলেংগানাত কে. চন্দ্ৰশেখৰ ৰাওৰ নেতৃত্বত ভাৰত ৰাষ্ট্ৰ সমিতিৰ চৰকাৰ আছে। জোৰামথাংগাৰ মিজো নেচনেল ফ্ৰন্টৰ শাসনাধীন হৈ আছে মিজোৰাম।
২০১৮ চনত পাঁচখন ৰাজ্যৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ দিন ৬ অক্টোবৰত ঘোষণা কৰা হৈছিল। চত্তীশগড়ৰ নিৰ্বাচন দুটা পৰ্যায়ত অনুষ্ঠিত হৈছিল। মধ্যপ্ৰদেশ, ৰাজস্থান, তেলেংগানা আৰু মিজোৰামত এক পৰ্যায়ত ভোটগ্ৰহণ অনুষ্ঠিত হয়। ১১ ডিচেম্বৰত ঘোষণা হৈছিল পাঁচোখন ৰাজ্যৰ নিৰ্বাচনী ফলাফল।
পাঁচখন ৰাজ্যৰ নিৰ্বাচনী সমীকৰণ
১. মধ্য প্ৰদেশ- ৰাজ্যৰ অন্তিমখন বিধানসভা নিৰ্বাচন ২০১৮ চনৰ ২৮ নৱেম্বৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই নিৰ্বাচনৰ বাবে মুঠ ২৮৯৯ জন প্ৰাৰ্থীয়ে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতাত নামিছিল। নিৰ্বাচন আয়োগৰ তথ্য অনুসৰি প্ৰতিটো সমষ্টিত গড়ে ১২ জনকৈ প্ৰাৰ্থী আছিল। ৰাজ্যত ভোটদান কৰা ভোটাৰৰ সংখ্যা আছিল ৩,৭৮,৫৪,৮১১ জন। ইয়াৰে ১,৯৯,৯৪,০৬০ জন পুৰুষ, ১৭৮,৬০,৪০১ জন মহিলা আৰু ৩৫০ জন তৃতীয় লিংগৰ ভোটাৰে ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিছিল। নিৰ্বাচনত পুৰুষৰ ভোটদান ৭৫.৮৪%, মহিলাৰ ৭৪.০১% আৰু মুঠ ভোটদান ৭৪.৯৭% আছিল।
মধ্যপ্ৰদেশত নিৰ্বাচনৰ ফলাফল আহিছিল ২০১৮ চনৰ ১১ ডিচেম্বৰত। ২৩০ জনীয়া বিধানসভাত কংগ্ৰেছে ১১৪খন আসন লাভ কৰিছিল, সংখ্যাগৰিষ্ঠতকৈ দুখন কম। একে সময়তে বিজেপিয়ে লাভ কৰে ১০৯খন আসন। অৱশ্যে বিজেপিয়ে ৪১% ভোট লাভ কৰাৰ বিপৰীতে কংগ্ৰেছে ৪০.৯% ভোট পোৱাটোও আমোদজনক আছিল। বিএছপিয়ে দুখন আসন লাভ কৰাৰ বিপৰীতে আন কিছুমানে পাঁচখন আসন লাভ কৰে। ফলাফলৰ পিছত কংগ্ৰেছে বিএছপি, এছপি আদিৰ সৈতে চৰকাৰ গঠন কৰে। এইদৰে ১৫ বছৰৰ পাছত কংগ্ৰেছৰ নেতৃত্বত ৰাজ্যত এখন চৰকাৰ গঠন হয় আৰু কমল নাথ মুখ্যমন্ত্ৰী হয়।
এতিয়া যদি আমি ২০২৩ চনৰ মধ্যপ্ৰদেশ বিধানসভাৰ কথা কওঁ, তেন্তে ইয়াৰ প্ৰস্তুতি পূৰ্ণগতিত চলি আছে। ইফালে ৰাজ্যত ভোটাৰ তালিকাৰ চূড়ান্ত প্রকাশৰ কাম সম্পন্ন হৈছে৷ ইয়াত প্ৰায় ১৭ লাখ ভোটাৰ বৃদ্ধি হৈছে। ৰাজ্যত সাধাৰণ ভোটাৰৰ সংখ্যা ৫ কোটি ৬০ লাখ ৬০ হাজাৰ ৯২৫ লৈ বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াত পুৰুষ ভোটাৰৰ সংখ্যা ২ কোটি ৮৮ লাখ ২৫ হাজাৰ ৬০৭ আৰু মহিলা ভোটাৰৰ সংখ্যা ২ কোটি ৭২ লাখ ৩৩ হাজাৰ ৯৪৫ আৰু তৃতীয় লিংগৰ সংখ্যা ১৩৭৩। ৰাজ্যত মুঠ ৫ কোটি ৬১ হাজাৰ ৩৬ হাজাৰ ২২৯ জন ভোটাৰ পঞ্জীয়ন হৈছে। আগন্তুক বিধানসভা নিৰ্বাচনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ভোটদান কৰিব ১৮-১৯ বছৰ বয়সৰ ২২ লাখ ৩৬ হাজাৰ ৫৬৪ গৰাকীয়ে। একে সময়তে ৮০ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ ভোটাৰৰ সংখ্যা ৬ লাখ ৫৩ হাজাৰ ৬৪০ জন। ৫১২৪ জন ভোটাৰে ১০০ বছৰ অতিক্ৰম কৰিছে। এইবাৰ নিৰ্বাচনত প্ৰতি ১০০০ পুৰুষৰ বিপৰীতে ৯৪৫ গৰাকী মহিলা ভোটাৰ আছে।
ইফালে, শাসকীয় দল বিজেপিয়ে এই পৰ্যন্ত বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ বাবে ৭৯ জন প্ৰাৰ্থী ঘোষণা কৰিছে। একে সময়তে অৰবিন্দ কেজৰিৱাল নেতৃত্বাধীন আপেও ৩৯ গৰাকী প্ৰাৰ্থী ঘোষণা কৰিছে। কংগ্ৰেছে এতিয়াও কোনো তালিকা প্ৰকাশ কৰা নাই।
২. ৰাজস্থান- ৰাজস্থানৰ শেষ বিধানসভা নিৰ্বাচন ২০১৮ চনৰ ২৮ নৱেম্বৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই নিৰ্বাচনৰ বাবে মুঠ ২,২৯৪ জন প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত নামিছিল। গড়ে ৰাজ্যৰ প্ৰতিটো সমষ্টিতে ১১জন প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত অংশ লৈছিল। ভোটদান কৰা ভোটাৰৰ সংখ্যা আছিল ৩,৫৩,৯০,৮৭৬ জন। ইয়াৰে ১,৮৩,৪৪,৩৫১ জন পুৰুষ, ১,৭০,৪৬,৪৫০ জন মহিলা আৰু ৭৫ জন তৃতীয় লিংগই নিজৰ ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিছিল। পুৰুষৰ ভোটদান ৭৩.৪৯%, মহিলাৰ ৭৪.৬৭% আৰু মুঠ ভোটদান ৭৪.০৬%।
২০১৮ চনৰ ১১ ডিচেম্বৰত ৰাজ্যখনৰ নিৰ্বাচনী ফলাফল ঘোষণা কৰা হৈছিল। আলৱাৰৰ ৰামগড় আসনৰ বাহিৰে বাকী ১৯৯খন আসনত ভোটগ্ৰহণ কৰা হয়। বিএছপি প্ৰাৰ্থী লক্ষ্মণ সিঙৰ মৃত্যুৰ বাবে ৰামগড় আসনৰ নিৰ্বাচন পিছুৱাই দিয়া হয়। এই নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে বিজেপিক পৰাস্ত কৰি ৯৯খন আসন লাভ কৰে।
ইয়াৰ সমান্তৰালকৈ ৰাজ্যখনত প্ৰতি পাঁচ বছৰৰ মূৰে মূৰে ক্ষমতা পৰিবৰ্তনৰ পৰম্পৰা চলি থাকিল। বিজেপিয়ে ৭৩খন আসন, মায়াৱতীৰ দল বিএছপিয়ে ৬খন আসন আৰু আনসকলে ২০খন আসন লাভ কৰে। সংখ্যাগৰিষ্ঠতাৰ বাবে কংগ্ৰেছৰ প্ৰয়োজন আছিল ১০১ জন বিধায়কৰ। কংগ্ৰেছে নিৰ্দলীয় আৰু অন্যান্যৰ সহায়ত প্ৰয়োজনীয় আসন সংগ্ৰহ কৰিছিল। ইয়াৰ লগে লগে ৰাজ্যখন পুনৰ ক্ষমতালৈ আহে আৰু অশোক গেহলট মুখ্যমন্ত্ৰী হয়।
এতিয়া যদি আমি ২০২৩ চনৰ ৰাজস্থান বিধানসভাৰ কথা কওঁ, তেন্তে ইয়াৰ প্ৰস্তুতি তীব্ৰতৰ হৈ পৰিছে। ইফালে ৰাজ্যত ভোটাৰ তালিকাৰ চূড়ান্ত প্রকাশৰ কাম সম্পন্ন হৈছে৷ চূড়ান্ত তালিকা অনুসৰি ৰাজ্যত ৫ কোটি ২৬ লাখ ৮০ হাজাৰ ৫৪৫ জন ভোটাৰৰ পঞ্জীয়ন হৈছে। ইয়াৰে ২ কোটি ৭৩ লাখ ৫৮ হাজাৰ ৬২৭ জন ভোটাৰ পুৰুষ আৰু ২ কোটি ৫১ লাখ ৭৯ হাজাৰ ৪২২ গৰাকী মহিলা ভোটাৰ।
ভোটাৰ তালিকাত পঞ্জীয়ন হৈছে ৮০ বছৰৰ ওপৰৰ ১১.৭৮ লাখ ভোটাৰ আৰু ১০০ বছৰৰ ওপৰৰ ১৭,২৪১ ভোটাৰ। ৫.৬১ লাখ বিশেষভাৱে যোগ্য ব্যক্তি ভোটাৰ হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা হৈছে। এই ভোটাৰসকলক ঘৰতে ভোটদানৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে।
একেদৰে ৬০৬ জন তৃতীয় লিংগৰ ভোটাৰৰো পঞ্জীয়ন আছে। ৰাজ্যৰ ভোটকেন্দ্ৰৰ কথা ক’বলৈ গ’লে ৬০১টা নতুন ভোটকেন্দ্ৰ সৃষ্টি কৰা হৈছে আৰু ৩২টা ভোটকেন্দ্ৰ সালসলনি কৰা হৈছে। ৫৬৯টা ভোটকেন্দ্ৰ বৃদ্ধি কৰা হৈছে। ভোট কেন্দ্ৰৰ সংখ্যা ৫১ হাজাৰ ১৮৭ৰ পৰা ৫১ হাজাৰ ৭৫৬লৈ বৃদ্ধি পাইছে।
৩. ছত্তীশগড়- ৰাজ্যত যোৱা বিধানসভা নিৰ্বাচন দুটা পৰ্যায়ত অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই নিৰ্বাচনৰ বাবে মুঠ ১২৬৯ জন প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত নামিছিল। গড়ে ৰাজ্যৰ প্ৰতিটো সমষ্টিতে ১৪ গৰাকী প্ৰাৰ্থীয়ে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা আগবঢ়াইছিল। ভোটদান কৰা ভোটাৰৰ সংখ্যা আছিল ১,৪২,১১,৩৩৩ জন। ইয়াৰে ৭১,৩৬,৬২৬ জন পুৰুষ, ৭০,৭৪,৬৩৬ জন মহিলা আৰু ১৯১ জন তৃতীয় লিংগে নিজৰ ফ্ৰেঞ্চাইজি ব্যৱহাৰ কৰিছিল। পুৰুষৰ ভোটদান ৭৬.৫৮%, মহিলাৰ ৭৬.৩৩% আৰু মুঠ ভোটদান ৭৬.৪৫%।
২০১৮ চনত ৰাজ্যত দুটা পৰ্যায়ৰ ভোটগ্ৰহণ অনুষ্ঠিত হৈছিল। ২০১৮ চনৰ ১২ নৱেম্বৰত প্ৰথম পৰ্যায়ৰ ভোটগ্ৰহণ আৰু ২০১৮ চনৰ ২০ নৱেম্বৰত দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ ভোটগ্ৰহণ অনুষ্ঠিত হয়। ছত্তীশগড়ৰ নিৰ্বাচনী ফলাফল আহিছিল ১১ ডিচেম্বৰত। নিৰ্বাচনৰ ফলাফল আহিলে ৯০ জনীয়া বিধানসভাত কংগ্ৰেছে ৬৮খন আৰু বিজেপিয়ে ১৫খন আসন লাভ কৰে। জনতা কংগ্ৰেছ ছত্তীশগড় (জে) ৫খন আসন আৰু দুখন আসন বিএছপিলৈ গৈছিল।
এতিয়া যদি আমি ২০২৩ চনৰ ৰাজস্থান বিধানসভাৰ কথা কওঁ, তেন্তে ইয়াৰ প্ৰস্তুতি তীব্ৰতৰ হৈ পৰিছে। ইফালে, ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগে ভোটাৰ তালিকাৰ চূড়ান্ত প্ৰকাশন প্ৰকাশ কৰিছে। তালিকা অনুসৰি ৰাজ্যত মুঠ দুই কোটি তিনি লাখ ৬০ হাজাৰ ২৪০ জন ভোটাৰ আছে। ইয়াৰ ভিতৰত আছে ১ কোটি ১ লাখ ২০ হাজাৰ ৮৩০ জন পুৰুষ ভোটাৰ, ১ কোটি ২ লাখ ৩৯ হাজাৰ ৪১০ গৰাকী মহিলা ভোটাৰ আৰু ৭৯০ জন হিজড়া ভোটাৰ।
৪. তেলেংগানা- ৰাজ্যখনৰ শেষৰখন নিৰ্বাচন ২০১৮ চনৰ ৭ ডিচেম্বৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই নিৰ্বাচনৰ বাবে মুঠ ১৮২১ জন প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত নামিছিল। গড়ে ৰাজ্যৰ প্ৰতিটো সমষ্টিতে ১৫জন প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত অংশ লৈছিল। ভোটদান কৰা ভোটাৰৰ সংখ্যা আছিল ২,০৫,৯৯,৭৩৯ জন। ইয়াৰে ১,০৩,২৮,০৭৮ জন পুৰুষ, ১,০২,৭১,৪৭০ জন মহিলা আৰু ১৯১ জন তৃতীয় লিংগে নিজৰ ফ্ৰেঞ্চাইজি ব্যৱহাৰ কৰিছিল। পুৰুষৰ ভোটদান ৭২.৯০%, মহিলাৰ ৭৩.৮৬% আৰু মুঠ ভোটদান ৭৩.৩৭%। ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ সংখ্যা আছিল ৩২,৮১৪টা।
২০১৮ চনত ২০১৮ চনৰ ৭ ডিচেম্বৰত ৰাজ্যত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল। তেলেংগানাৰ নিৰ্বাচনৰ ফলাফল আহিছিল ১১ ডিচেম্বৰত। এই নিৰ্বাচনত ১১৯ জনীয়া বিধানসভাত বি আৰ এছে ৮৮ খন, কংগ্ৰেছে ১৯, আই এম আই এম ৭, টি ডি পি ২, বিজেপিয়ে এখন, এ আই এফ বিয়ে এখন আসন লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ বাহিৰেও এজন নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীয়ে এখন আসন লাভ কৰিছিল।
ইফালে নিৰ্বাচন আয়োগে প্ৰকাশ কৰিছে ৰাজ্যৰ চূড়ান্ত ভোটাৰ তালিকা। ইয়াত ৩.১৭ কোটিৰো অধিক ভোটাৰৰ ভিতৰত পুৰুষ আৰু মহিলা ভোটাৰৰ সংখ্যা ক্ৰমে ১,৫৮,৭১,৪৯৩ আৰু ১,৫৮,৪৩,৩৩৯ জন, আনহাতে ২,৫৫৭ জন তৃতীয় লিংগৰ। ৰাজ্যত চলিত বৰ্ষৰ আৰম্ভণিতে ১৭,৪২,৪৭০ ভোটাৰৰ বৃদ্ধিৰ বিপৰীতে মুঠ ভোটাৰৰ সংখ্যা ৫.৮ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে।
৫. মিজোৰাম- ৰাজ্যৰ অন্তিম নিৰ্বাচন ২০১৮ চনৰ ২৮ নৱেম্বৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই নিৰ্বাচনৰ বাবে মুঠ ২০৯ গৰাকী প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত নামিছিল। ৰাজ্যৰ প্ৰতিটো সমষ্টিত গড়ে পাঁচজনকৈ প্ৰাৰ্থীয়ে খেলপথাৰত অংশ লৈছিল। ভোটদান কৰা ভোটাৰৰ সংখ্যা আছিল ৬,২০,০০৮ জন। ইয়াৰে ২,৯৯,৭৪৬ জন পুৰুষ আৰু ৩,২০,২৬২ গৰাকী মহিলাই নিজৰ ফ্ৰেঞ্চাইজি ব্যৱহাৰ কৰিছিল। পুৰুষৰ ভোটদান ৭৮.৯২%, মহিলাৰ ৮১.০৯% আৰু মুঠ ভোটদান ৮০.০৩%। ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ সংখ্যা আছিল ১১৭০টা।
যোৱা নিৰ্বাচন ২০১৮ চনৰ ২৮ নৱেম্বৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই নিৰ্বাচনত ৪০ জনীয়া বিধানসভাত এম এন এফে ২৭খন আসন লাভ কৰিছিল। কংগ্ৰেছে চাৰিখন আসন লাভ কৰাৰ বিপৰীতে বিজেপিয়ে এখন আসন লাভ কৰে। ইয়াৰ বাহিৰেও নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীয়ে ৮খন আসনত জয়লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ লগে লগে মুখ্যমন্ত্ৰী জোৰামথাংগাৰ নেতৃত্বত ৰাজ্যত গঠন হ’ল এম এন এফ চৰকাৰ।
ইফালে নিৰ্বাচন আয়োগে প্ৰকাশ কৰিছে ৰাজ্যৰ চূড়ান্ত ভোটাৰ তালিকা। ইয়াত ৮,৫১,৮৯৫ জন ভোটাৰৰ ভিতৰত পুৰুষ আৰু মহিলা ভোটাৰ ক্ৰমে ৪,১২,৯৬৯ আৰু ৪,৩৮,৯২৫ জন ভোটাৰৰ বিপৰীতে এক তৃতীয়াংশ লিংগৰ। ইয়াৰে ৪,৮৮৪ জন পুৰুষ আৰু ৮৯ জন মহিলা সেৱা ভোটাৰৰ ভিতৰত মুঠ ৪,৯৭৩ জন সেৱা ভোটাৰ আছে। এইবাৰ মিজোৰামত ১২৭৬টা ভোটকেন্দ্ৰ।
