শুকুৰবাৰে প্ৰকাশিত নীতি আয়োগৰ প্ৰথম বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা সূচক অনুসৰি অসমক উত্তৰ-পূব অঞ্চলৰ মেঘালয়ৰ পিছত আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ ৰাজ্য হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে।
উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্যসমূহৰ ভিতৰত, অসম 32.67%ৰ সৈতে ষষ্ঠ দৰিদ্ৰতম স্থানত আছে, তাৰ পিছত আছে নাগালেণ্ড (25.23%), অৰুণাচল প্ৰদেশ (24.27%ৰ সৈতে 11 তম), মণিপুৰ (17.89%), ত্ৰিপুৰা (16.65%ৰ সৈতে 16 তম), আৰু মিজোৰাম (9.80%ৰ সৈতে 22 তম স্থানত আছে।) মেঘালয় ভাৰতৰ পঞ্চম দৰিদ্ৰ তম ৰাজ্য হিচাপে তালিকাভুক্ত হৈছে।
বিহাৰ, ঝাৰখণ্ড, উত্তৰ প্ৰদেশ আৰু মধ্য প্ৰদেশ ভাৰতৰ আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ ৰাজ্য হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে অসম দৰিদ্ৰতম ৰাজ্যৰ ভিতৰত ষষ্ঠ স্থানত আছে।
প্ৰতিবেদন অনুসৰি, বিহাৰৰ 51.91% জনসংখ্যা দৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তলৰ। তাৰ পিছত ঝাৰখণ্ডত 42.16%, উত্তৰ প্ৰদেশত 37.79%, মধ্য প্ৰদেশত 36.65% আৰু মেঘালয়ত 32.67% লোক দৰিদ্ৰতাৰ শাৰীত পৰে।
কেৰালাত দৰিদ্ৰতাৰ হাৰ 0.71%। আনহাতে গোৱা (3.76%), ছিকিম (3.82%), তামিলনাডু (4.89%) আৰু পঞ্জাৱ (5.59%) সমগ্ৰ ভাৰতত সৰ্বনিম্ন দৰিদ্ৰতা পঞ্জীয়ন কৰিছে।
কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ ভিতৰত, দাদৰ আৰু নগৰ হাভেলি (27.36%) আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ আনহাতে পুডুচেৰী (1.72%) আটাইতকৈ ধনী।
37.05% থকা মেঘালয়তো সকলো ৰাজ্যৰ ভিতৰত পুষ্টিহীন লোকৰ দশম সৰ্বাধিক শতাংশ আছে। এই তালিকাখনৰ নেতৃত্ব বিহাৰ (51.88%) আৰু তাৰ পিছত আছে ঝাৰখণ্ড (47.99%), মধ্য প্ৰদেশ (45.49%), উত্তৰ প্ৰদেশ (44.47%) আৰু ছত্তীশগড় (43.02%)।
অসমৰ বাহিৰে (39.67%) উত্তৰ-পূবৰ আন ৰাজ্যবোৰে পুষ্টিৰ দিশত মেঘালয়তকৈ তুলনামূলকভাৱে ভাল পৰিলক্ষিত হয়।
শিশু আৰু কিশোৰৰ মৃত্যুৰ দিশত, মেঘালয়ে (3.10%) দেশৰ ৰাজ্যবোৰৰ ভিতৰত ষষ্ঠ সৰ্বোচ্চ স্থান দখল কৰিছে। এই তালিকাখনত উত্তৰ প্ৰদেশ শীৰ্ষত আছে। যাৰ মৃত্যুৰ হাৰ 4.97%।
স্বাস্থ্যৰ দিশতো মেঘালয় দেশৰ ভিতৰত পঞ্চম স্থানত আছে। ৰাজ্যখনৰ 31.70% মহিলা মাতৃ স্বাস্থ্যসেৱা সুবিধাৰ পৰা বঞ্চিত হৈছে। উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্যবোৰৰ ভিতৰত, নাগালেণ্ডৰ (33.06%) সংখ্যা মেঘালয়তকৈ বেয়া।
ৰাজ্যখন বিহাৰৰ পিছত দ্বিতীয় স্থানত আছে যেতিয়া বছৰৰ স্কুলীয়া শিক্ষাৰ পৰা বঞ্চিত জনসংখ্যাৰ শতাংশৰ কথা আহে। মেঘালয়ৰ সংখ্যা বিহাৰৰ 26.27% গণনাৰ বিপৰীতে 19.71%। বিদ্যালয়ৰ উপস্থিতিৰ পৰা বঞ্চিত জনসংখ্যাৰ শতাংশৰ হিচাপত ৰাজ্যখনত 5.40% ৰ সৈতে দেশৰ নৱম সৰ্বাধিক সংখ্যা আছে।
নীতি আয়োগৰ উপাধ্যক্ষ ৰাজীৱ কুমাৰে তেওঁৰ প্ৰাকবাক্যত কয়, “ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা সূচকৰ বিকাশ হৈছে এক ৰাজহুৱা নীতি সঁজুলি স্থাপনৰ ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান যি বহুমাত্ৰিক দৰিদ্ৰতা নিৰীক্ষণ কৰে, প্ৰমাণ-আধাৰিত আৰু কেন্দ্ৰীভূত হস্তক্ষেপৰ বিষয়ে অৱগত কৰে, যাৰ দ্বাৰা কোনেও যাতে পিছ পৰি নাথাকে সেয়া নিশ্চিত কৰে।”
কুমাৰে লগতে কয় যে ভাৰতৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰীয় এমপিআই ব্যৱস্থাৰ এই বেচলাইন প্ৰতিবেদন ৰাষ্ট্ৰীয় পাৰিবাৰিক স্বাস্থ্য জৰীপৰ (এনএফএইচএছ) ২০১৫-১৬ বৰ্ষৰ প্ৰসংগ ম্যাদৰ ওপৰত আধাৰিত।
স্বাস্থ্য আৰু পুষ্টি, শিক্ষা আৰু জীৱনধাৰণৰ মানদণ্ডৰ দৰে ক্ষেত্ৰসমূহক সামৰি লোৱা ১২ টা মুখ্য উপাদান ব্যৱহাৰ কৰি ৰাষ্ট্ৰীয় এমপিআই ব্যৱস্থা টো নিৰ্মাণ কৰা হৈছে।
